13 listopada w Bydlinie uroczyście uczczono 107 rocznicę bitwy pod Krzywopłotami, Bydlinem i Załężem.

Bitwa rozegrała się w dniach 17-19 listopada 1914 roku, pomiędzy wojskami Austro-Węgier, w skład których wchodziły Legiony Józefa Piłsudskiego, a wojskami Cesarstwa Rosyjskiego (Dywizja Strzelców Syberyjskich). Oddziały legionowe, pozostające w strukturach austriackiego pospolitego ruszenia, zajęły centralne miejsce pomiędzy oddziałami austriackimi. Legiony polskie składały się z 5 batalionów wchodzących w skład 46 dywizji piechoty austriackiego I korpusu, dowodzonego przez gen. Viktora Dankla. W okolicy wsi Krzywopłoty pozostały dwa bataliony piechoty (IV i VI) pod dowództwem mjr Mieczysława Rysia Trojanowskiego, oraz artyleria (2 baterie) pod dowództwem kpt. Ottokara Brzoza Brzeziny. Nie jest znana dokładna liczba żołnierzy, przyjmuje się, że było ich około 1400. Otrzymali oni rozkaz obrony odcinka frontu o długości 1 km położonego na wschód od Krzywopłotów, w dolinie rzeczki pomiędzy wzgórzem św. Krzyż, a lasem Zawadka. IV batalion zajął pozycję na wzgórzu św. Krzyż i przez kilka dni okopywał się na pozycji. VI batalion pozostał w odwodzie, we wsi Krzywopłoty. Z kolei wojska rosyjskie zajęły pozycje w lasach Smolenia i Domaniewic. stoczoną przez legionistów polskich w 1914 roku. Pierwszy dzień bitwy rozgrywającej się pod Załężem, z udziałem VI batalionu, przyniósł klęskę Austriaków i wycofanie się legionistów, z dużymi stratami, z powrotem do Krzywopłotów. Następnie, 19 listopada, IV batalion, wsparty artylerią, wyprowadził kontruderzenie z pozycji na wzgórzu Św. Krzyż i odparły Rosjan. Bitwa ta należy do największych starć I Brygady w Wielkiej Wojnie a ze względu na zatrzymanie wroga przed zajęciem dalszych ziem (Śląska) nazwana przez Piłsudskiego „Krzywopłockimi legionowymi Termopilami”. W bitwie zginęło 46 legionistów, a 131 było rannych i dostało się do niewoli. Polegli spoczęli na pobliskim cmentarzu w Bydlinie, gdzie w 1920, z inicjatywy Marszałka stanął wysoki, kamienny krzyż z legionowymi symbolami. To tutaj od wielu lat mają miejsce uroczystości upamiętniające to wydarzenie.

Obchody 107. rocznicy bitwy pod Krzywopłotami rozpoczęły się od zbiórki pocztów sztandarowych oraz uczestników na placu szkolnym Szkoły Podstawowej imienia Józefa Piłsudskiego w Bydlinie. Następnie uczestnicy przemaszerowali na cmentarz parafialny. Tam, po przywitaniu wszystkich zebranych przez Wójta Gminy Klucze Norberta Bienia, odbyła się msza święta odprawiona przez biskupa Diecezji Sosnowieckiej Grzegorza Kaszaka z udziałem księży z parafii dekanatu jaroszowieckiego, w tym dziekana ks. kan. Marka Szeląga i proboszcza parafii Bydlin ks. Krzysztofa Słomiana. Po nabożeństwie odbył się apel poległych i salwa honorowa, a następnie składanie kwiatów i wieńców pod mogiłą legionistów. Wśród gości uroczystości znaleźli się parlamentarzyści, przedstawiciele rządu i samorządu. Uczestniczyło także liczne grono mieszkańców oraz oficjalne delegacje z pocztami sztandarowymi szkół, organizacji i służb mundurowych. W trakcie obchodów Paweł Milanowski, dyrektor Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Bydlinie, za zasługi w działalności na rzecz społeczności lokalnej został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi. W imieniu prezydenta Andrzeja Dudy uroczystej dekoracji dokonał wojewoda małopolski Łukasz Kmita.

Po oficjalnej części obchodów ich uczestnicy udali się na wzgórze św. Krzyż, gdzie w autentycznych okopach, odtworzonych przez Gminę Klucze w ramach projektu „Pole bitwy pod Krzywopłotami”, odbyła się inscenizacja historyczna Starcie Legionów Polskich z wojskami carskimi obejrzało ponad dwustu widzów! W wydarzeniu wzięli udział rekonstruktorzy z: GRH KuK SturmtruppenTowarzystwo Rekonstrukcyjne "Grisza"GRH BellumGRH II Brygada Legionów PolskichGRH V Batalion Strzelców Olkuskich, za efekty pirotechniczne odpowiedzialna była firma AS Anna i Artur Sobieraj. Narrację całej inscenizacji prowadził Pan Konrad Kulig.  

Po inscenizacji, która przez widzów została nagrodzona gromkimi brawami odbyły się występy artystyczne w wykonaniu zespołów Ziemia Kluczewska oraz The Dziemians. Uczestnicy obchodów mogli się również rozgrzać ciepłą, korzenna herbatka i posilić wojskowa grochówką. Wyjątkowych barw podczas uroczystości nabrały ruiny zamku oraz kaplica cmentarna, które zaprezentowały się w barwach biało – czerwonych.

Tekst i foto - UG Klucze